Fahol
O ngangan no Fahol (馬佛部落由來)[mikawit | o yin-se-ma no pisinanot]
Na o nganga i kabalaen (加禮宛) ko Fahol i ’ayawho, caay ka ’aloman ko mafolaway tora niyaro’ a tayni i mitiniay a pala, sa Fahol han nagra to ngangan no niyaro’. itini i sapitolas noTafalong ato Fata’an ko limaw no Fahol, ta fangcal to a tahamatini. matatlek cangra to na’ay a mifariw itira.tangasa tog i mitao’ to ko Ripan kowaping , salaloma’ cangraｉTafalong, malalood ko Tafalong ato Fata’an a finawlan. malalooday ko tosaay a kitakit i Fahol. caay nga’ayay to ko kasasowal no Ripan kowaping , awaay ho ko pinang no mikasasowal. i ikor ira ko cecay takaraway, ci’icel a tamdaw, ki’ayaw a misaloma’ i tosaay a niyaro’ a tolas. ira sato caay to cifaloco’ tora pala. saka , o Fata’an a finawlan ko ka alomanay a tamdaw i tira i Fahol.
O kasiikedan no niyaro’(部落特色)[mikawit | o yin-se-ma no pisinanot]
O Fahol a riyaro’, itiniay i saka’etip a lilis no Sawalian lotok.(海岸山脈) caay ka ’alomanay a niyaro’ i ilaloma’ay no Guangfu-syang (光復鄉 sowal no holam ) no Hualien-siyen (花蓮縣 sowal no holam ) ko Fahol , itihi i ira ko tosa a niyaro’, o Tafalong ato Fata’an. iraay i Fahol no parod ko ’alo, saka o poeneray pala. awaay ho ko ’amoto a sapi’ala to nanom no ’alo i, mademet ko kilakilangan, cekacekaan ato semosemotan ko fanaw i tira, saka adihay ko kalo’a’adopen a tayni minnom ato mikilim to kakaenen, saka tada kaolahan no nanicowacowaay a tamdaw a mi’adop. I matini tora sara i , o fanaw、masoemet a sera han a sowal no tamdaw.
Mapawanay a niyaro’
Mapawanay a niyaro’, ira ko hananay a sowal i ti:yaho. matiya to mapakanengneng to kapah ko niyaro’. onini a omah a niyaro’, itini awa’ay ko intoc no kaysiya, awa ko malaliyangay marawraway a soni. tada masaniyaro’ no Pangcah, pakaomaomahan ko mimingay a lalan, taengad ko likat no folad no fo’is to dadaya ato ka diheko ko nika awa no soni, nengneng han ko potal mato nicokaan ledef sa ko nika fangcal no omaomahan. ira ko adihayay a fenek no tato’asan no mita o Pangcah. pakayni’ay i Fahol a niyaro’ how i, malecadlay to Tafalong ira ko pisanga’an to ’atomo, adihay ko misanga’an to saki’orip no finawlan ato palafangay a tamdaw a lalosidan. ira ko pisanga’an to ’atomo i tini, o sota’ ko sapisanga’ to lalosidan to sakacaloway a ma’orip. Ira ko ko’edaw a likisi to misa’atomo no Fahol.
I 60 a miheca tangasa 70 a mihecaan iti:yaho, adihay ko cenga a kaysiya , o misanga’ay to cenga, saka tada fangcal ko ’orip no niyaniayaro’; limela a edeng to 10 a miheca ko fangcal a romi’ad, Saikoray to masidayay o takaraway a intoc no kaysiya ato caay ka sisi’tay a rikorar.
Mahayda to ko mahofoc to faelohay a niyaro’ a halaka i 101 a miheca, o sota’ ko sapisa’ang cangra to kapowa, o sota’ ko sapitahaf to ’atomo. Saka ira to ko Fahol a kapowa hananay a harateng. o Koreng a napipakafana’an no Kalingko ko pipadangay to pisanga’ to kapowa, micomod to picodadan ko cacodadan no Yincumin, tadasen to ko Pangcah a misa’atomo. mipasifana’ to sa’ang to niyao’ a finawlan ko ’atomo, o koreng ato masamaamaanay a lalosidan.
O nikalopisak no Fahol (人口分佈)[mikawit | o yin-se-ma no pisinanot]
Itiniay i Guangfu Syang(光復鄉) no Hualien-Syien(花蓮縣) ko Fahol a niyaro’, 133 ko sa’osi no parod no loma’, 337 ko sa’osi no tamdaw.
68% ko ka’aloman no Yincomin(原住民), polong han i, 229 ko tamdaw; o roma sato i, 32% ko ka’aloman no roma a finacadan, polong han i, 108 ko tamdaw.
O pa-sin-to(百分比) no ka’aloman no tamdaw no kasafinacadan(族群) i, ko Amis(阿美族)65%, Truku(太魯閣族)2%, roma(其他)1%.
Ira ko picodadan(西富國小) i niyaro’.
O finacadan no Yincomi(所屬阿美族群)[mikawit | o yin-se-ma no pisinanot]
itiniay i Guangfun-syang (光復鄉 sowal no holam ) no Hualien-siyen(花蓮縣sowal no holam) ko Fahol a niyaro’, na itira i Guangfu misa’odax kaysiyaan talatimol tangasa i Tafalong. o tatapangan a niyaro’, ira ko Tafalong, Fata’an, Kiwit, mililis to tarawadaw no Siwkolang a siniyaro’, na itira i tarawadaw no Kalingko talatimol tangasa i Cilamitay, nawhani maemin paniyaro’ i lawac no Siwkolan a tarawadaw sa mapangangan to Siwkolan a ‘amis. ira ko Fata’an a niyaro’, Tafalong a niyaro’, Sadoa niyaro’, Atomo a niyaro’, Kalotong a niyaro’, , Fahol a niyaro’, Laso‘ay a niyaro’ ato o kakay a niyaro, falo a niyaro’ ko pipolongan.
O pitooran no finawlan (族人信仰)[mikawit | o yin-se-ma no pisinanot]
O pitooran ko finawlan no Fahol i, ira ko tosa a kinkay , o tingsi-kiw ato ciwlo-kiwkay i Fahol , o ciwlo-kiwkay a tamdaw ko ka adihay. mamaan ca ko deamk no sapitolon ko niyaro’. mapastek no Kawas i raraw ko tatiihay a tamdaw, o mamawanik ko ciraraway a tamdaw nai kasakapot no mocelay a tamdaw. kalimelaan ko sowal no Kawas, to sakafana’ to ’orip no tamdaw.