Ciwkangan
Ciwkangan a Niyaro'（長光部落）[mikawit | o yin-se-ma no pisinanot]
Itiyaho o Ciwkang(石坑, o ofong no fakeloh )hananay no payrang a pangangan ko Ciwkangan, tatiih a tengiren kora ngiha' sa falic hanto to 長光。o niyaro' no i Posongay a kakacawan ko Ciwkangan.
Itiniay i Changbin-siyang(長濱鄉) no Taitung-syen(台東縣) ko Ciwkangan a niyaro’, 239 ko sa’osi no parod no loma’, 628 ko sa’osi no tamdaw.
93% ko ka’aloman no Yincomin(原住民), polong han i, 581 ko tamdaw; o roma sato i, 7% ko ka’aloman no roma a finacadan, polong han i, 47 ko tamdaw.
O pa-sin-to(百分比) no ka’aloman no tamdaw no kasafinacadan(族群) i, ko Amis(阿美族)90%, Puyuma(卑南族)1%, roma(其他)2%.
pangangan 長光名稱由來[mikawit | o yin-se-ma no pisinanot]
O ciwkangan hananay a niyaro’, tada makapahay a pala, misi’ayaway to riyar, sa’ikoran no niyaro’ ira ko takaraway a lotok o hayan sanmay pangangan han no niyaro’ o cing-kang-san(金剛山) han no Payrang a pangangan. nai lotok pasiwali han minengneng samoecel pafesot sa tahira i riyar, pangangan han cing-kang-tataw (金剛大道) sa,o fangcalay pisalama’an pasasingan no mipalafangay a tamdamdaw.
Oroma a sowal i, 1878 miheca ira ko lalood no 'Amis ato micowatay a tayni a Cinping, itiniay i dadaf no Cepao'(o pitilidan no ka'emangay anini)a mipatireng to polol no sofitay, naka iraan no Cinpin a tayni ma'odang to fafahiyan no niyaro' , palakolien ko fainayan no niyaro' , itiya sato i kailisinan papicolo'en ho ko kapah no niyaro tayra i Folalacay mi'orong to felac ato maamaan no sofitay. misododay ho ko faloco' no 'Amis to sarakarakat ho, ikor to o tada mipadesay to 'Amis a finacadan ko matiniay a demak sato ko pisaharateraten no finawlan toker sato a malalood, ora sa Kaping mili'ayaw a mikowang to 'Amis i ka'amis no rokot i cepo', sa o kakakowangan han to a pangangan kona dihif, ikor to i, pito a romi'ad ko pisalifong no Cinping nani riyar sa mahadefek ko niyaro' no La'eno, tada citaneng ko kakita'an ci Mayaw Apin a pali'ayaw to finawlan milimek tayra i Cilangasan sa maosaw ko tamdaw no 'Amis.
Ikor to no lalood maforaw ko 'Amis a tamdaw tayra Ciwkangan i la'eno no lotok i takoliyaw a pala patireng to Takoliyaw Niyaro', ona dafdaf i o pakaenan to kolong, adihay ko okang a kolong itiya ho to sakamaomah sa o ciokangay han a pangangan kona pala, mitengil sa ko payrang tora ngiha' o Ciokang(石坑)saan, ta pangangan hato 石坑, to ikor to i, falicen to aniniay a ngangan.
tamadaw 人口[mikawit | o yin-se-ma no pisinanot]
Nika marikec ko polong no niyaro’ a tamdamdaw, mara’od to ko ka ilisinan, o misiyakayay o mitiliday o niyaro’ay a polong salikaka, maemin malacecay mikapot to ilising no niyaro, kalipahakan fangcalay a niyaro’ ko ciwkangan.
pitooran 信仰[mikawit | o yin-se-ma no pisinanot]
O polong no ciwkangan a tamdaw. Ma’emin mitooray to no Tapang a Wama. Sa i niyaro’ no ciwkangan mapatireng ko tosa takaraw tata’akay a kiwkay. Pakawali no niyaro, o no tingsokiw a kiwkay, paka'etip i o no kilisetokiw, paytemek to pitooran. Nika marikec ko polong no niyaro’ a tamdamdaw ano mara’od to ko ka ilisinan, o misiyakayay o mitiliday o niyaro’ay a polong salikaka, maemin malacecay mikapot to ilising no niyaro, kalipahakan fangcalay a niyaro’ ko Ciwkangan.
kahapinangan 特色[mikawit | o yin-se-ma no pisinanot]
cing kang san 金剛山[mikawit | o yin-se-ma no pisinanot]
Ona 金剛山hananay i ka’etip no niyaro’ omaomahan no Ciwkang, itiya ho 石坑山 sa ko tada ngangan nona lotok, makari’ang no faliyos o cedas no orad o kalengaw no semosemotan ato kilang, mafalicamafalic to ko pising no lotok, Nengneng han i raay mato oya maro’ay misasimaway to niyaro’ ato riyar no ciwkangan a tata’akay a lotong. sa pangangan han to cing-kang-san. To’ol sato ira to ko cing-kang-tataw hananay, o pisalamaan pikoliciwan no tamdamdaw, siayaw sa mitapal to riyar siikor han ira ko tanetekay takaraway a cing kang san,itini 2016 a mihecan, 雙浪國賽o no kitakit malasong a comikayay, tahini to i Cing-kang-tataw ko kacomikay, o polong no salikaka tayni i Cing-kang-tataw minengneng mipa’icel, saka matenak to ko ngangan no Cing-kang-tataw o fangcalay a malapisalamaan sato.
takenip no fakeloh石棺[mikawit | o yin-se-ma no pisinanot]
Roma i tini i siyako no Ciwkang, iraay ko nanoto’as ho a takenip, makarkar nai sota, saheto o no dihif ato masasapaday a fekeloh ko takenip, ira ko no koreng sapitadem a takenip ato kasahirahira no sapisalisin a rosid. Saka ci sowal kohakasi mikikiw, to’ol han mikikiw tona masidayay materekay a rosid no to’as, anca o tadamaanay a pala o pisalisinan aca ko na paloma’an no Cikangan saan a misaharateng.
O radiw no Ciwkangan 長光之歌[mikawit | o yin-se-ma no pisinanot]
,Niyaro’no ciwkangan o makapahay, 長光是美好的部落
Niyaro’no ciwkangan o makapahay, 長光是美好的部落
Sepatay a rowis kasaserep noninia niyaro,這個部落分成四排
O saka cecay o sawali, 第一排是東邊
O saka tosa o pa’enoan, 第二排是中央
Saka tolo o pangcah, 第三排是山坡地
Saka sepat o noe^tipan, 第四排是西邊
Marocekay ko ngangan no rowis, 部落的排列名稱很齊全
Isifo’ no niyaro’ ira ko matelengay a lalan,
Niyaro’no ciwkangan o mawmahay,
Niyaro’no ciwkangan o mawmahay,
O tayal no niyam mikangkang i facafacalan,
O roma talalotok a miadongc,
Tala’alo a mikalang,
Minokay to hakakerem,
Enem sa ko toki,
Maherek a malafi misafaloco’to sapi tafokod,
Maherek a malafi misafaloco’to sapi cekiw..