O kolo'aol no Taywan

O kalo‘aol no Taiwan(台灣竹子的種類).

Mafana’ kiso to kalo'aol i tini i Taywan haw? Pinaay ko kolo 'aol itini i Taywan saan kiso a miharateng?

Ano pakaynien i kafana’ nomita o Pangcah/’Amis to kalo’aol i , aratek caay ka pi:na, ano lima ^nem aca, O fitonay, o tekkis, o folo’, o kintor, o mowa, …….nikaorira ano pakaynien i pitilid no mafanaay a tamdaw itini i Taiwan i, pakaaraay to 25 loma 89 ko ka adihai no kasasiloma niengra, lomasato adihaito ko naipapotalay lomaay kanatal ami comod itini i Taiwan.

Ano kantang haan a somowal i, o rengaw no kalo’aol, tosa aca kosasowalan. Sakacicay i, o masa^opoay ko tapangan a rengaw. Saktosa i, o malopisakay ko rengaw.

O masa^opoay ko tapangan a rengaw: Mahapinang to yamasa^poay ko rengaw a ‘aol i, matoya kangdaway a ^aol, o fitonay, o folo’, o kintor, o mowa.

Yama lopisakay ko rengaw i: O kafana^an no mita i, ora tekkis hananay, aratek i, iraho ko romaroma a ‘aolan.

Pakani i pitilid no Linwoji(林務局) apasawal i, pasasilimlim han to masa’opoay ato malopisakay a rengaw a ‘aol i, o masa’opoay a rengaw a ‘aol, mikikaka to malopisakay a ‘aol ko kakahad nira to 2:1 hananay.

O fitonay a ‘aol :O hatiniay a ‘aol i, o kara cicekaay, tataang ko tapangan ningera, ‘atekay ko fatac nira, ma^deng a maro hecek no patih ato ‘adiper, oromasato maro ‘onoc ami ‘orong to rarodisan, to nanom, to capo^eh, o itiya:ayho mangaay a kala’adiperen ko piparoma toka ciceka nira, o maro ‘adiper no niyaro to ‘ada, romasato mangaay a sasangangen to kami.O tekis a ‘aol :O tada fangalay a sasangaen to kalo maanmaan a sakatayal, ano o pongki to, ano o pa^dangan to, ano o fasolan to ato tapira’ , o kalo saasik, saheto o tekis ko sapisanga’, lomasato i omara pitangtangan to hemmay ato hakhak, oranan toya cotong fan(竹筒飯), oya kakahaday a paro’ no tekis i osasangaen to saong, iti:yaho o sakapifolaw ami pana^ ato ‘idoc. Sanaw maolah ko Ripon(日本) ami ara tono Taiwanay a tekis a ‘aol, o todongay o sapifolaw nanga, o tefo’ nira mangaay to a mara dateng.

O folo’ a ‘aol: O folo’ a ‘aol i, ma^edeng to a malo padih na roma’, sa hawi caay kahacowa koka ngaay nira a maro sasanga^n to kalo maamaan, nikaolira o tefo’ nira i, oya da^hci hananay, fangcalay a kara datengen, mitangtang hawi ano pacamorhan to ‘oka no fafoy, tadafancal a ka^nen, lomasa magaay a pacakayen, adihai ko mipacakayay i niyaro no Kalinko(花蓮).

O kintor a ‘aol: Manga'ay a sasanga^en to sapisaloma’, maro patih no loma’, ato fakeral, moro ‘adiper no rikot ato omah, o tefo’ nira facal maro dadeng a kangenen.

O mowa a ‘aol: manga'ay a sapisaloma' ko tileng nira, o papah nira i, manga'ay a sapitafo to hemay.

Itini i kalo’aol haw i, o mowa hananay a ‘aol, tada takalaw ko^edaw tatangan ko fadac nira, o sasaloma’en ato sapi saloma’ aca. O tefo’ nira i, facal a kara datengen, o papah nira i, manga’ay a sapitafo to hemmay, deng sahawi maolah ko kolo fawo ami ‘it’it a komaeng.

Masamaanay ko rengaw no kalo’aol. O rengaw no kalo’aol i, iraay ko takaraway 30-40 a fakciu, iraay ko po^neray 1-2 a fakciu, iraay ko tata’kay mato kirang, iraay ko ki^mingay mato tadod, iray ko cihannaay, iraay ko caay ka cihanna, nikaorira awaay ko heci no ‘aol, o tefo’ no kalo’aol i, sahto sanay nga’ayay a karadatengen a koma^en, o saka romahad no ‘aol i, pakayraay to pi rarad no rami aci tefo’ ko saka rennak nira a adihay, o sowal nomi kinkiway i, o rengaw no mihecaan nira tangasa i 10 aca 60 a mihcaan. O karnga:wan no ‘aol i, tiraay i kacihelangan roma i kasi^nawan, romasa i ralid sannay to mihcahca:an a ci tefo’, ano i rotok to ano i ^enar to manga’ay to a romengaw, romasahaw i maolahay a marengaw i rawac no kolo ‘aro.

O sapalikor a sowal to kalo’aol Marawod koka ci tefo’an no kalo’aol i, sahto sanay a manga’iay ka^nen a malo dateng, ira ko nga’aiay a pacakaien, ira ko caay kangaay a pacakaien, ma^den i kacihela^ngan tagasa i forad to 11, nikaorira osowal no pasowalay awaay ko iofong no tefo’, sahaw i pacacamolen to romaroma a dateng ami tangtang, aca o kalo titi ato ‘okak ami safer, ano caay ka ka^nen ko tefo’ nira i, ano ma’ikis soto ko kalo’aol i, o sasanga’en to kalo ma^anma:an, caay ka ^dengan saan aca a sapisaloma’ a cacaay, loma sato to tadamaanay a sakatayal, o pongki, o pa^dangaan, o caina, o fakar, o ‘onoc, o saong, o saasik,…….adi:hai ko sasangaen to kalo’aol hananay.