O kimad no ’Icep.

O kimad no ’icep. (檳榔的故事)

O ’icep hananay i, o saka citodong i ’orip, lisin ato lekakawan no ’Amis. o kafana’an no mato’asay, iti:ya aca ira to a masowal ko pakayniay a kimad.

Ano palafang ko cima a tamdaw mikiwidawiday i, pasadak aca ko loma’ to ’icep malo sapihamham a sapatala; mita’ong to kawas o ’icep ko sapacakat, miala to kadafo i, o ’icep ko malo hinghing. Fangsisay kaenen ko ’icep, diheko ko tireng ano kamaen to ’icep, pahapinangay to sakanga’ay ato kahalilafang no loma’ ko ’icep.

Iti:ya ho, ira ko maro’ay i dafdaf miingiray to ’alo a malikakaay tatosa, o kaka ci Anan ko ngangan, o safa ci Sayan ko ngangan, o pi’adop to ’a’adopen ko saka’orip nangra. Ira ko cecay romi’ad, talalotok cangra a mi’adop itiya. Ci Sayan pateli i takoyodang to ’apol a fokeloh, ano ira ko ’a’adopen i o sapipateka’ to tangal no ’a’adopen, oya ni Anan sa, mateli i takoyodan ko ’icep, ano si’enaw sa i o sakadiheko no tatirengan.

Orasaka, mi’adop[ cangra i lotok, na milaop to nano nipana’an ni Anan a ngafol, talifahal sa matengil ko piceli’ ngiha no fafahiyan i ngata no pi’adopan nangra, nanoya sawad han to nangra ko pilaop toya ’a’adopen, sakalamkam sa cangra a pasayra taya ngiha, tahira cangra itiya i, caay to ka takop, ira ko cecay ta’angay a tomay, mikoramet ko macidemay a kanoos to ’amamosa, faloco’ ato ’atay noya fafahiyan, ’emod han to noya tomay, o mamicinas to kamay ato wa’ay noya fafahiyan i, tangsol han to ni Anan mi’idoc matama i mata noya tomay, nanoya adadaen koya tomay, laha’ saan, sawad han to noya tomay ko tireng noya fafahiyan, piyoc sato pasikilakilangan a milaliw. Oya sato a malikakaay tatosa, masapinang to ko ray a milaliw, patiko sato cangra minengneng toya mapatayay a fafahiyan. Cada’ah sa ci Anan a pasowal: “Ira ho ko saka’orip no nia fafahiyan haw? makaen to no tomay ko ’atay, ’amamosa i, ala pasadak sa kita to cecay a ’amamosa, pafeli kiso to ’atay, pafeli kako to faloco’, latek patiko cingra a ma’orip kiya.” saan, tengil sa ci Sayan i, hai saan cingra, nanoya sapi’owalan sa to cecay a mata ningra.

Itiya i, “Aka ho.” sa ci Anan, mato caayay ka tatiodong haenem nangra ko demak, sakalamkam sa a mifo’ot ci Sayanan.

“Ano away ko cecay mata noya tamdaw, o mapohaway to cingra,, kita a tatosa o masamo’ay to a tamdaw kita, ano saan i, cecay aca ko mahaenay ko nga’ay, kako o masakakaay ko ’orip i, o tala’ayaway ho kiso i, o kakoay ko paf eliay.” han ningra.

“Caay ka nga’ay.” sa ko sowal ni Sayan, caay ka kahi to niketonan no kaka ci Anan, miliyang to kaka, o kaa’isid nangra itiya i, fahal sa ira ko cecay kateli’ay a ma’eferay ’ayam, pasowal i cangraan tatosa, sawal sa: “Masafa’ina’inayanay a tatosaay, ano mafana’ay ci Fila’ to kamatira namo i, wata: ko raheked nira hokiya, o nian sa a fafahiyan nano ka’emangan nira awaay to ko mato’asay, sa cecay sa cingra a tayni i lotolotokan a ma’orip, kalawidang han ningra ko i lotokay a ’a’adopen, anini sa matini to ko ’orip ningra, o mamisa’icel kako a mipa’orip i cingraan, padamaen namo tatosa kako.”

“Ira ho ka saka’oripaw nia fafahiyan? Samaanen ita itiya?”

“Awaay ko epoc to piowal to faloco’, ’atay namo, ano sapi pa’oripan ci Fila’an i, makilim namo to cecay romi’ad koya komaenay a tomay, caay ho ka ta’elif ko cecay romi’adan, caay ho ka fonal no fitoka noya tomay, cana’or ho mapa’orip ci Fila’, nikawrira, caay ko itiniay a pala kora a tomay, o nai takaraway lotok a tomay cira.” han noya kateli’ay a ma’eferay ’ayam.

“Aya, samaan sato, ranikay ko pilaliw noya tomay i, caay ko kafana’an ita koya takaraway a lotok, pakatama kita hakiya to cecay romi’ad toya tomay?” pasowal sa ci Anan.

“Aka ka rawraw kamo to nian.” sowal sa ko kateli’ay a ma’eferay ’ayam, pasadak sa to falatfatay a cincu, pafeli ici Anan aci Sayanan.

“O nian i, o saparakat to lidep ko nia cincu, ngetef han i ngoyos namo, o nian ko sapitahidang to lidep.” Maherek pasowal koya kateli’ay a ma’eferay ’ayam, ira to nai kakarayan mahitefo i tatihi noya malikakaay.

“Dadada, cana’oren ita, tamita, lomowat to kita i matini, mikerid ko lidep i tamowanan mikilim toya tomay, pina’on to lalan.” Pakatengil koya malikakaay to paini no kateli’ay a ma’eferay ’ayam, kalic sato cangra toya lidep ma’efer.

Caay ka halafin, tahira to cangra i takaraway lotok no Yusan, mililis to kahacecay a lotok, nika madodem ko lotok, awaay ma’araw pasila’eno minengneng, saliyoliyok sa cangra to kinapinapina, ira: to manengneng nangra koya tomay madikoay itira i masadihifay a ’ongcoy, itiya i, sadak han to ni Anan ko ’idoc ningra a miterik, caay ka selic, mahikeda i fatihian a mata nira tomay, pacekok koya maleda’ay mafoti’ a tomay, adadaen misawaliwaln, matefad to i tono’ a mapatay, oya sa tatosaay a malikakaay, nai tatirengan noya tomay miala toya makaenay a tireng ni Fila’, tafo han to papah no looh, itiya, saranikay sato patiko minokay tayra i kadoka’an ni Fila’, nanoya i pipalalan ni kateli’ay a ma’eferay ’ayam ko pipatikol a tireng, caay ka halifin, talapi’elal to ci Fila’.

O pisanga’ay ni Fila’ to tireng ningra, manga’ay to a somelet. Nanoya, itira sa ci Fila’ i loma’ noya malikakaay, ci Anan aci Sayan pala salikakaen nangra ci Fila. Tatosaay a malikaka, mararid talalotok a mi’adop, i loma’ sa ci Fila’, mitifok to hafay panay, misaepah, mitangtang to kakaenen, mifaca’ to riko’, misolimet to romi’ad, awaay manengneng ko ka’acekan no laloma’an.

Halafin to, makapahay nengnengen na Anan aci Sayan ci Fila’an toya i, ci Fila’ sa, maolah cangraan a malikaka. Talacowa, cangra tatolo awaay pacecayay to sowal, nikawrira, o nian ko karawrawan, orasaka, cecay aca ko papili’en ningra. O nianan ko saka’eca ka lipahak ni Filas’, ikor sa, ciadada to ci Fila’, ci Anan aci Sayan caay to ka talalotok a mi’adop, masasowal cangra, macacorocorok cangra a midipot ci Fila’an i loma’.

Ira ko cecay a romi’ad, tahaloma’ ci Sayan a mi’adop i, ’eca ho picomod i laloma’ matengil ko sowal ni Anan ci Fila’an, sowal sa: “Fila’aw, i ’ayaw no mato’asay pasowal i takowan dipoten ko safa saan, orasaka, matiya o mama ko pidipot ako a lipahak cingraan, nanay maadah to kiso kalo fa’inay han to ci Sayan, midipot i cingraan, o faloco’ ako ko nian.”

Tengil sa ci Fila’, tada macekil tomangic i ka’ayaw ni Anan. Pakatengil ci Sayan i papotal i, ci Sayan sapipaliyasan to kaka, liyas sa a tayra i ta’angay ’ongcoy mikinapatay. Nanoya, na mafana’ ko ci Anan to nia demak, sadak sa a minengneng, mapatay to ko safa ci Sayan itira, mararom to mangic ci Anan, o sapipaliyasaw to safa o na saan i, matira aca ko demak, orasaka, sodoc sa to po’ot a mikinapatay i tatihi no safa.

Tatala sa ci Fila’ i loma’, caay ho ka tahaloma’, mikilim to ci Fila’, matama ningra cangra i tono’ no lotok, mapatay to ci Anan aci Sayan itira, tada mararom ci Fila’, ano cecacecay kako ma’orip i, awaay ko saka ’oripaw saan cingra, mikinapatay ci Fila’ i tatihi nangra a malikaka.

Nanoya, ikor no nia demak, mapatayay tireng no safa ci Sayan mala ’apolay a ’ongcoy, o kaka sa ci Anan mala tapangan no ’icep, oya sa ci Fila’, malengaw mifedfed milalad i tapangan no ’icep ato mal ’apolay a ’ongcoy.

Pacekil ko ’Amis a tamdaw to kalaolahan nangra tatolo, orasaka, o kalas no niyaro’ mipatoror to lomaloma’ paloma to ’icep ato Fila’, pacamol han to ’apol a mipa’pa’ mi’icep, o patodong cangraan tatolo, o makakafitay a caay ka laliyas, tangasa i patay ko masasiket, latek, o no awaayay ma’araw a nafaloco’an koni a masasiket tatolo, matiya o ciremesay no tamdaw, matiya dengan cangra tatolo a malacecay ko saka ci’orip.

Nanoya, o kapah ato kaying no ’Amis, itini i patapangay ano eca i kararamodan i, o ’icep ko malo hinghing, todong no tahada’ocay a kasasiolaholahan.