Langas
O ngangan no Langas (拉加善部落由來)
[mikawit | o yin-se-ma no pisinanot]O ngangan no Langas a niyaro’ , o pakayniay i sowal no ’amis, iraay a matilid i cacod no likisi (台東洲採訪冊) a「len-san-cay-saya」(人山仔社) hananay a matiliday, ira ko cingangafolanay a epoc i ’ayaw. malosiyangay to ngangafolan tonini a sera, sa mapangangan to「Langas 」hananay a sowal ko masaPangcahay, o ngangan no niyaro’ itiya ho, icowaay ko aro’ a tamdaw ato caciyaw nangra, o cecayay ko pinangan maemin a malecad, roma i, caayay ka adihay ko paniyaro’an no to’as ho no mita, Langas han to ngangan ko niyaro’. i ka Riponan ho, Pa’ilasen han no Ripon a pangangan koni a niyaro’, mapapolong to Langasan, Morocan, Atolan, polong han a pangangan to cecay Pa’ilasen sanay a ngangan. tahira to i Minko’ko tolo polo’ ira ko enem a miheca, sa kalitolo han to a paliyaw a pangangan ko Pi’ilasen,Fo-ming a niyaro’ han to tahamatini. talacowa adihay ko kongko no mato’asay i kasaniyaroaro’ , nikaorira awaay ko tilid no mita, orasaka adihay ko kapawanan to.
O kasiikedan no niyaro’(部落特色)
[mikawit | o yin-se-ma no pisinanot]O Langas a riyaro’, i cinamalay a Cya-tao(車站) no Fo-yen to 2 Kongliay (公里) a pala, i notimolan no Atolan a niyaro , i no’amisan no Fo-yen ’alo. itini i Fo-ming (富民村) a niyaro’ a 11 to 17 Lin (鄰) ko limaw no Langas a riyaro’. na i lalom’ay no Atolan ko Langas a riyaro’ i tiya ho, nawhani mitodongay a malinah ko finawlan no Kiwit a niyaro’ no Langas, saka o cecay ko niyaro cangra a masa’opo i Langas. Itini i Fo-ming (富民村) a niyaro’ haw i, ira ko Langas a niyaro, Atolan a niyaro’ ato Morocan a niyaro’ a malacacay a tata’akay a niyaro’ to makalalima i Fo-ming a niyaro. nawhani o cecayay ko ngangan no niyarao’ no to’as ita i ‘ayaw. nikaorira, aniniay to a tamdaw, dodo han to nangra ko pikakonis a pala no mikingkiway.
O demak no niyaro’(部落重大事件)
[mikawit | o yin-se-ma no pisinanot]Langiwngiwan no Langasa a taloan
Mikaykiay ko malitengay, kapah ato mikowanay to kalofinacadan a sa’opo i taloan no Langasa, mikayki to wen-ciyen-can(文建站) ta manga’ay sa ko picomod a maro’ i taloan. onini a demak i, nawhani adihay ko caay ka lecad ko herateng no Tapang ato wen-ciyen-can. saka ira ko mipifalic to tapang no niyaro’ a harateng no kapah no niyaro , to’eman sato ko pising no itiraay.
O nikalopisak no Langas (人口分佈)
[mikawit | o yin-se-ma no pisinanot]Itiniay i Ruisui-Syiang(瑞穗) no HualienSiyen(花蓮縣) ko Langas a niyaro’, 136 ko sa’osi no parod no loma’, 342 ko sa’osi no tamdaw.
89% ko ka’aloman no Yincomin(原住民), polong han i, 304 ko tamdaw; o roma sato i, 11% ko ka’aloman no roma a finacadan, polong(全部) han i, 38 ko tamdaw.
O pa-sin-to(百分比) no ka’aloman no tamdaw no kasafinacadan(族群) i, ko Amis(阿美族)68%, Bunun(布農族)18%, Paiwan(排灣族)1%, Truku(太魯閣族)1%, roma(其他)1%.
O finacadan no Yincomin (所屬阿美族群)
[mikawit | o yin-se-ma no pisinanot]Na itira i tarawadaw no Kalingko talatimol tangasa i Cilamitay, nawhani maemin paniyaro’ i lawac no Siwkolan a tarawadaw sa mapangangan to Siwkolan a ’amis. i tiniay i Ruysuy-syang (瑞穗鄉 sowal no holam ) no Hualien-siyen (花蓮縣 sowal no holam ) ko Atolan a niyaro’, i tatihitihi no nyato’ i ira ko Atolan ato Morocan a niyaro. iraay ko Kiwit a niyaro’, Olaw a niyaro’, Olalip niyaro’, Kalala a niyaro’, Sapat a niyaro’, Atolan a niyaro’, Langas a niyaro’, Lacihakan a niyaro’ , Koyo a niyaro’ ato Morocan a niyaro, falo a niyaro' ko kasaniyaro'aro' i Ruysuy-syang.
O pitooran no finawlan (族人信仰)
[mikawit | o yin-se-ma no pisinanot]Ira to 60 a miheca a likisi ko Fo-ming tingsikiw 富民天主堂, o makatelang a elieli'an a kiwkay no langasan, ikor i cifaloco' ko finawlan no kiwkay a misanga' to kiwkayl no niyaro’. ta ira ko matiniay a ‘amoto a pitooran. o pitooran ko finawlan no Langas,. mamaan ca ko deamk no sapitolon ko niyaro’. pakayni sa’opo no kinkay，malosakarikec sto sakarakat no ’orip no Yincumin, ano iraay ko adada, o pades ato ira ko tatiihay a manmaan a demakan, maemin mitahidang to kiwkay mipadang.