Kawakawasan ratoh: Ci Osap
Ci Osap( 歐撒甫)[1]
[mikawit | o yin-se-ma no pisinanot]Mapohaway ato wawa no wawa(盲目老婦與孫子)
[mikawit | o yin-se-ma no pisinanot]Ono Tafalong a ratoh koninian iti:ya ho.
Citama' i sailoh no mato'asay ko kapah(部落年青人在老婦女的獵場捕獲獵物)
[mikawit | o yin-se-ma no pisinanot]Ono Tafalong a ratoh koninian iti:ya ho. saan ci Osap hananay no to’as i Tafalong a niyaro’ ,o madaponohay mapohaway heca, tatosaay canira a malefayi ato wawa no wawa ningra, saciparod[2] saan i,o sailohay[3] nangra ko saka’orip, itiya sato tatodong to no piilohan no mihecaan, lomaoc to ko kapah no ninian a niyaro’, sowal sato koya kapah no niyaro’, ”a ilohaen nomita kiraan a sailoh niraan a mato’asay” sato ko kasasowal no kapah.itira to a sowal han to no kapah koya a mato’asay to nikasasowalan no kapah a sapiilohaw to sailoh niya mato'asay.
Paca'of han niya mato'asay:”caay ha kapah, aka paci’eci kamo a midemak toraan, tapal han imatini’i masa ko pitapal namo to parod niyam imatini, a omaan ko iraay kiyaan a isailohay a ’a’adopan, ano iraay ko ’a’adopen a matini ko parod niyam a awaawa ko maamaan haw ” han to noya a mato’asay.
Nikawrira ca ka yoyang(sodod) koya a kapah sowal sato:”caay ina” sato a misatiyotiyol[4] caay to ka domoc(filo) ko sowal noya a kapah, oyaan sato a mato’asay i,”ano matira aca i, mahaenhaen aca ha kapah” sato koya a mato’asay.
Oyanan sato a kapah i, sowal sato: ”hayi ha ina, a o tala to nomiso to tahaloma’ no niyam o kapah haw ”. O lowad to noya a kapah a miiloh toyaan a sailoh noya mato’asay, sa citama’ saan kian a kapah i, macacamol to kararayan[5]ato ngafol[6] ato fafoy ko pinaro niyaan a sailoh,mapaherek 528p.sato ko nipiiloh i, o pataloma’ to no kapah to tama’, patayra i cisailohay a mato’asay kiyaan a kapah to tangal i,”taynien ina ko patelian to tangal niya tama’ niyam o kapah” saca ko sowal.
Hemek sa to a patada koyaan a mato’asay to fasolan i potal, so’elinay mitepotepo sa kinian a kapah pateli to tangal no tama’ ,rarid sato ko talatepotepo a tengilan niyaan a mato’asay,mato matomesay to ko fasolan, oya fasolan niya a mato’asay.
Samangahen no kapah a pafeli to 'a'adopen(年青人欺騙老人只送一個獵物頭)
[mikawit | o yin-se-ma no pisinanot]Toan[7] to niaan a kapah, “hatini to ha ina” sato koya kapah. Naikoran sato niya a kapah i,” helamen[8] to fa’ang[9] kinian a tangal, ano hacowaay to , haocong[10] hokini” han to niya a mato’asay kiya a wawa, sowal sa kiya a wawa i,”cecayay heca kini ina ko tangal no mancel ” han to no wawa. “hamay”[11] ha to niyaan a mato’asay. So’elinay moni’(kona’i) sato kiyaan a tangal niyaan a mancel, hinam han i,na o iyaanay to a cecay kinian a tarastasay a tepoen i fasolan niya kapah.
Oya sato a mato’asay i,mangic to ko faloco’ “o maan ko haenen a misakumot(misamsam) ko pakoyoc imatini, ’ilohen to ko sa’iloh nomako nacima ko sanay” sato kiya mato’asay.
Mifetik to to'asa ato kawas no kakarayan ato sera ta makedal(祭祖和天地神使之乾旱)
[mikawit | o yin-se-ma no pisinanot]Yan to misatekel to cingra mafetek(mifetik) to mato’asay niira ato kawas no kakarayan ato sera, nasaan i, o rarid to no kedal a misatolo a folad ca ka cinanom koyaan a niyaro’. Tiyaan a nikakedal i, makerah to ko sa’owac ato tefong, mapatay to no kedal ko pinaloma miyaan a niyaro’
Oninian sato a mato’asay a nanom i, kalakiyo’kiyo’ to i pacikengan a masadak ko niira a nanom. Sowal sato kiyaan a niyaro’ “ o masaay ko nomiso ina a nanom,naw iro caay ka kerah, ami sato o niyaro’ imatini haw i, mapatay to kami no nananomen” sato kiyaan a niyaro’.
Oyanan to i, lomaoc sato kiyaan a niyaro’ itira i potal noya a mato’asay, oyaan sato a malafayiay ato wawa no wawa pafidfiden (pataliyoken) to nangra to fokeloh mala’anengan niyaan a kapah i potal, so’elinay o lalikolikol to niyaan a kapah maro’ tiyaan a fakeloh.
Pararid mafali ato ma'orad(連續暴風雨)
[mikawit | o yin-se-ma no pisinanot]Papero sato kiyaan a mato’asay i,“ tengilen ha kapah ko sowal ako, sa cisowal sato i,kopikopi cacekos kacitiih to, hatini ha kapah, ano mangic aca kamo to nananomen” sato kiyaan a mato’asay, nasaan i,parisifo’ to ko fali ato ’orad, itiya yaan sato a kapah milaliw hen, nasaan caay to ka mowad ko para’ nangra a micipepat i fokeloh,tahira to cila to a dafak kiyaan a faliyos, itira to cangra i potal a miki’orad a tahira to cila.
Sowal sato kiyaan a mato’asay toyaan a wawa ningra, “ hinamen to fa’ang kiraan a kapah” han to. sowal sato kiyaan a wawa i,”caay to ka dademak, salangdaw salangdaw sato ko mata niyaan a kapah ina” sato kiyaan a wawa.
Nanoyaan caay to pisakomot to pakoyoc(從那時候不再有人欺負老弱婦孺)
[mikawit | o yin-se-ma no pisinanot]So’elinay, sadak sato kiyaan a mato’asay a mifetik i, o doa to no fali ato ’orad, kawih han to kiyaan a kapah i, mowad to a ma’emin. Sowal sato kiyaan a mato’asay i,” masa ko faloco’ namo a haenen ko pakoyoc, ano caay kamo pisakomot i, ko nacaay to ka matini kamo” han to noya a mato’asay.
Nano tiyaan to i,caay to pisakomot to pakoyoc kiyaan a niyaro’ saan ko sowal a tahanini matini.
Pacefaday tilid(註釋)
[mikawit | o yin-se-ma no pisinanot]- ↑ 臺北帝國大學言語學研究室調查。《原語による臺灣高砂族伝説集》。台北。昭和十年(1935)。p.527-532。
- ↑ saciparod 過日子。saci-依靠,依賴。parod 爐灶。
- ↑ sailoh 領地,獵場。sa人為規劃或開闢的場所。iloh 火燒。早期阿美族人以的粗放農業以燒墾為主。
- ↑ tiyol 一再的,重複,再一次。misatiyotiyol 一再重複。同misaliyaliyaw.
- ↑ kararayan 鹿。同 malonem.
- ↑ ngafol 羚羊,雜色的鹿;山鼠。https://amis.moedict.tw/#:ngafol
- ↑ tafalong 這一帶回家之意.冋minokay。
- ↑ 看看,檢查看看。同hinamen。
- ↑ 對小女孩的暱稱。o pitahidang to wawa no wawa.
- ↑ adihay
- ↑ mihamahamay出示, 給…看。