跳至內容

Kawakawasan ratoh:Towic aci Aramoringit

nani… a masadak Wikipedia

Towic ato Aramoringit a selal都以茲和阿拉莫年齡階級

[mikawit | o yin-se-ma no pisinanot]

Patayen no Tafalong ko Piyuma a tamdaw 太巴塱人殺害卑南人

[mikawit | o yin-se-ma no pisinanot]

Itiya ho mipatay to Piyuma ko Tafalong a tamdw, ci Tangatang ko ngangan noya mipatayan no Tafalong a Piyuma. O Piyuma sato ”patodong kita to nipatayan no Tafalong, miala (mipatay) kita to Tafalong ” sato koya Piyuma. O Kiwit sato a tamdaw pa’ading to Tafalong, orasaka, misatalo’an i cepo’ no Alangahay[1] maherek a misatalo’an toya to a romi’ad.

Sapipatodongaw to tangal ko Piyuma 卑南人要報仇

[mikawit | o yin-se-ma no pisinanot]

O kaka a selal ko Towic ato Aramoringit,o cooren nangra ko kakeridan no sasafaay selal na Towic ato Aramoringit, ci Odoy Kering aci Fayo Niwac(ngangan no selal) a selal, ”katayra i inorong ato dimata’ a pala a misolap” han ni Towic ato Aramoringit ca Odoy Kering ato Fayo Niwac. Ci Odoy Kering ato Fayo Niwac tayra to a misolap, so’elinay satalomilom sato a ma’araw ko kaitiraan no Pyuma. Toyanan cikay sato a minokay tayra i makakaay a selal a pasifana’. ” iraay han"han to no Towic ato Aramoringit, ”iraay to mama itira koya Piyuma a tamdaw ” han to safa a selal ko sowal.

Itiya to a sapater sato ko Towic aci Aramoringit a selal a mitala, ta ira to koya Pyuma tangasa i talo’an no Towic ato Aramoringit, sowal han to no nangra koya Pyuma a tamdaw:

”mimaan kamo salikaka” ? han no Towic ato Aramoringit ko sowal toya Pyuma,

Mipa'ading ko Kiwit to Tafalong 奇美人協助太巴塱人

[mikawit | o yin-se-ma no pisinanot]

”patodong kami to tangal[2] ni Tangatang” sa ko sowal noya Pyuma,

”aka ho katayra salikaka” han no Towic ato Aramoringit ko sowal toya Pyuma

Oya sato ya Piyuma ”hayi” sato mitengil to sowal no Towic ato Aramoringit.

Itiya to ko Fayo Niwac a selal mitiko to waco ato tafo tayni i niyaro’ no Kiwit, malaayay ko lalan haw i,tadahacikayay cangra patatiko tahira i talo’an nira fa’edet ho ko nisahemayan nira, oya saan nihawikidan ningra a waco, konac sato ko fanges nira to nikidkidan ningra a comikay, ca ka pakatakop koya waco to cikay na Fayo Niwac aci Osoy Kering.

To yanan to i, ’adop sato toyaan to a romi’ad malacafay ato Piyuma. Itiya i, pacikayen na Towic ko safa nangra a selal i tongroh no tepad(tono’), comikay sa ci Odoy Kering aci Fayo Niwac cikacikay sa ’efer han nangra ko tepad[3].

O kapah sa no Piyuma tolas saca ila’eno no tepad ca ka’efer, Piyuma sato:

” oya! Kapah no Cepel(demak no kiwit) miatiya o ’aya’ayaman to ” sato ko kakepel nangra, Towic sato ato Aramoringit a selal sowal han nangra ko Piyuma a tamdaw:

” ano pasasotiri’en ko kapah no Kiwit ato Tafalong, caay ko maamaan kono kapah no Kiwit,caay ko mamatoor kono kapah no Tafalong so’elin a ma’efer, paco’ayen niyam ko fanoh(tangal) ni Tangnatang sa kamo, aka ho! Mi’adopa ho kita”

Mi’adopa ho kita han no Kiwit ko Piyuma 奇美人邀卑南族人去狩獵

[mikawit | o yin-se-ma no pisinanot]

’Adop sato toya romi’ad, so’elinay matama no pana’ ni Fayo Niwac ko malonem, toorhan to nira comikay taha sifo’ no Tarawadaw, mangata ko lawac no ’alo malepel to ni Odoy Kering koya komeceday malonem.O kapah sato no Piyuma :” ’aya’ayaman to a so’elin ko kapah no Cepel(Kiwit)”

Sa citama saan toya romi’ad tolo a polo’ ko ’a’adopen,masahatira ko tama’ nangra a mi’adop, ’araw hank ono Piyuma a ni’adopan tamdaw cowa ka hakowa.Cowa ko mamatoor kono Kiwit a kapah sato ko faloco’ nangra.

O pitahidang no Kiwit a tamdaw to Piyuma a tamdaw a malacafay a mi’adop o nipi’alet to sapipatayaw no Piyuma to Tafalong a tamdaw, iro matini mafana’ a mi’adop, ma’efer haca ko kapah no Kiwit cowa ko mamalowid ita sato ko Piyuma a misaharateng, kapinokay ho ita taraniyaro’ ko nga’ay sato ko Piyuma a tamdaw.itira i niyaro’ a masasowal to samaanen a mipaco’ay ko Tafalong ta malaheci ko pipatodong to pipatay no Tafalong ci Tangatangan.

Cowa ka halafin,patiko haca ko Piyuma a tamdaw tayra i talo’an na Towic ato Aramoringit,

”mitiko heca kami a tayni mipatay kami to Tafalong” han no Piyuma ko sowal to Towic ato Aramoringit.

Sowal sato a misalalinik ko Towic ato Aramoringit : ” kita sato mamala Tafalong kita a misa’ada’ada to piyuma” , o safa sato a selal ca Fayo Niwac ato Odoy Kering samangahen nangra ko Piyuma malahakelong a tayra i Tafalong,

oya sato yo pinokayan nangra a lalan, maherek a pali’ayaw a pace’er to ’aol ci Fayo Niwac ato Odoy, masamatira tahira sato i Cikoay(aniniay a 大和a pala) i ka’amis no Pairasan,sakafong han no Towic ato Aramoringit ko papah no kowa’ tahira to i ngata’ nangra, ”iyo ’ada iraw” han ni Fayo Niwac ato Odoy Kering a patalaw ko Piyuma, iya saan a Piyuma nokay sato, ca ka pakayra toya ’ayaway a lalan a romakat, pakayra i pali’ayaw a pace’er to ’aol ni Fayo Niwac ato Odoy Kering a lalan, tahira to i cice’eray a lalan ’efe’efer han na Fayo Niwac ato Odoy Kering, o Piyuma saan ca ka matira a paka’efer, macocok no ce’er a mapatay, cowa to ka papina ko ’osaw a ma’oripay.

Mapatay i pali'ayawan no Kiwit a pace'er to 'aol 'aloman ko mapatayay 卑南族掉入郠美人的陷阱傷害多人

[mikawit | o yin-se-ma no pisinanot]

pakayra i pali’ayaw a pace’er to ’aol ni Fayo Niwac ato Odoy Kering a lalan, tahira to i cice’eray a lalan ’efe’efer han na Fayo Niwac ato Odoy Kering, o Piyuma saan ca ka matira a paka’efer, macocok no ce’er a mapatay, cowa to ka papina ko ’osaw a ma’oripay.

Towic ato Aramoringit:

” ira salikaka, aka paci’eci han kamo, ca ka filo ko Tafalong han kamo kiyami a somowal” han to na Towic ato Aramoringit ko sowal toya Piyuma, tiko sato koya Piyuma a minokay, masahatira kinian.

  Oyaan a demak no Piyuma i, ca ka fanafana’ ko Tafalong a tamdaw, oya ci kafongay to papah no kowa’ o Towic ato Aramoringit masahatira ko nipipadang no Kiwit to Tafalong.

Ikor to nawo maa’iring ko Kiwit ato Tafalong 事後為何奇美部落和太靶塱部落對立

[mikawit | o yin-se-ma no pisinanot]

Itiya ho ’alomanay ko salawinawina no sawalian no Koyo ’Alo matenak titini i Karara, Kohkoh, ’Olaw ato Koyo a niyaro’, malapaliw to liomah, tayal ato kalodemak, ano ca mikadafo tayra i roma a niyaro’. Nikawrira, micaling to kohetingay a sera no ’Olaw ato Kohkoh ko Tafalong a tamdaw, mala’afas ato i ’Olaway a tamdaw tona sera.

Sowal sato ko kakita’an no ’Olaw,tahanini cowa ho ka tawal no i ’Olaway a tamdaw ko pisapades no Tafalong a mi’afas to sera niyam saan. Onini matiyaay o ka’ainter no Tafalong niyaro’ ato Fata’an niyaro’.Itini to a mahapinangan ko pisalimela no ’Amis a tamdaw to sera, mangalefay ko kako’esit no faloco’ a misimaw to nano to’asan a sera.

Itini i 1878 mihecaan, ira ko Kuwaping[4](Kontong a sofitay a mi’eco mi’afas to sera itini i taliyok no ’Olaw niyaro’,ci’icel a mitoker to Kontong ko finawlan no sawalian no Koyo ’Alo, saikoray to i, mapakarawraw ko fodfod i ’Olaw niyaro’.

O sera ko sakaka’ay.  

Pacefaday a tilid 註解

[mikawit | o yin-se-ma no pisinanot]
  1. o ngangan no koyo ’alo.
  2. 原文是 fanoh。
  3. taped 意為tono'.
  4. 海岸阿美稱中國人或漢人叫Kuwaping (這是官兵的諧音),但在大港口一帶稱Kontong(這是廣東的諧音),可以想見當時清朝開始對台灣東部的入侵多數是中國廣東這一帶的商人和軍隊。