Kakeridan no niyaro’

Kakeridan no niyaro’ (部落領袖)

O kakomodan ko kakeridan i niyaro’ no ’Amis. O tayal no kakomodan i, mipalowad to finawlan a pakatayal to sakanga’ay no ’orip no finawlan i niniyaro’, o sakarikecaw no finawlan konini.

Saka, saheto o saki finawlan ko tayal nira, tinako sa i, misanga’ to pilaocan (pikacawan) no finawlan a sefi ato misanga’ to lalan no niyaro’ ato romaroma a aduhayay a tatayalen.

Saka, pili’en nira ko mamipadang i cingraan a matanengay, mafana’ay, malalokay to saki finawlan a tamdaw a citodongay kakeridan, ta onini a kakeridan i, citodong cangra to kasa’etal a mala mikowanay.

Ira haca ko romaay mamikerid to tayal no finawlan, o lakeling (fanti). Ano ira ko maan a demak a talacowacowa i, o citodongay cingra a kakeridan to matayalay, citodong cingra a pakaen to matayalay.

Ano ira ko maan a tatayalen no niyaro’ i, mikapot haca cangra to kakomodan a lomaoc a misafaloco’ to malo tatayalen i niyaro’.

O kacitamohang (toper, kacikafong) no kakomodan i, mahaenay.

Ano mapatay ko i ’ayaway a kakomodan i, miliyaw mipili’ to mato’asay a singkiwen to mamiceror cingraan, ano mipili’ to mamala kakomodan i, minengneng to demak no papili’en, o nga’ayay ko demak ato mapapelo ko papatirengen.

Ira ko pilifet to fana’ ato taneng nira, pakayni i pipapelo nira ko pi’arawan no mato’asay to matatodongay a pili’en. O roma sato, tatiih ao namiliyasay to fafahi, cecay ko fafahi nira i, caay ka nga’ay a miliyaw a cifafahi ko kakomodan, mahaenay haca kono afedo’ay.

Ano ira ko cima a ciraraway a tamdaw i, tangsol tangsol han no sa’etal a kakeridan ato kakomodan no niyaro’ a misawkit ta manga’ay to. Talacowa ira k sowal to mitefoc sanay i, awaay ko patangicay a pitefoc, nawhani awaay ko ciraraway to tata’angay a tatiihay a demak, saka, ma’edengay a tefoc ko pitefoc no mitefocay.

Onini i, o pipa’ayaw no kakomodan no niyaro’ to ciraraway a tamdaw, saka, caay pa’orong to karetengay a tefoc. Nikawrira, adihay ko sapasifana’ no kakomodan ato sa’etal a kakeridan ato mama no selal nira i cingraan to sakacaaw piliyaw a ciraraw. Mahaen ko demak to pakayniay i demak no ciraraway a caay piteked ko kakomodan no niyaro’ a misawkit.

Ira ko mamidama i cingraan a sa’etal a kakeridan no niyaro’ a masakapotay, onini ko mamiterong to kalo demak no ’ilo no finawlan.