John Lennon
Ni John Winston Ono Lennon[nb 1] (nayanak a ni John Winston Lennon; 9 Oktubre 1940 – 8 Disiembre 1980) ket maysa idi nga Ingles a kumakanta, mannurat ti kanta, musikero ken aktibista ti kappia a nakagun-od ti sangalubongan a kinalatak a kas ti nangibangon, kaduana a mannurat ti kanta, kaduana a mangidaulo a bokalista ken ritmo gitarista ti Beatles. Ti obra ni Lennon ket nailasin babaen ti rebelioso a kinatao ken acerbic a kinasaririt ti musikana, panagsurat ken panagdrowing, iti pelikula, ken kadagiti interbiu. Ti panagkaduana iti panagsurat ti kanta kenni Paul McCartney ket agtaltalinaed a kababalligian iti pakasaritaan.[2]
Naipasngay idiay Liverpool, nairaman ni Lennon iti skiffle craze idi tin-edyer pay laeng. Idi 1956, isu ket nangporma ti The Quarrymen, a nagbalbaliw a nagbalin a Beatles idi 1960. No dadduma ket naawagan iti "ti masirib a Beatle", isu ket immuna idi a de facto a lider ti grupo, ti papel nga in-inut a naited kenni McCartney. Babaen ti panagsuratna iti kanta iti Beatles, ni Lennon ket nangabrasa kadagiti nakaad-adu a musikal nga impluensia, idi damo ket nagsurat ken kaduana a nagsurat kadagiti rock ken pop-a naipangpangruna a hit a kanta kadagiti immuna a tawtawen ti banda, kalpasanna idi agangay ket nangikabil kadagiti eksperimental nga elemento kadagiti komposisionna iti naud-udi a kagudua ti Beatles'. karera bayat a nagbalin a pagaammo dagiti kantana gapu iti umad-adu a panagbalbaliwda. Di nagbayag, pinalawa ni Lennon ti obrana kadagiti sabali a media babaen ti pannakipasetna kadagiti adu a pelikula, a mairaman ti Kasano a Nangabak iti Gubat, ken panagsurat iti In His Own Write ken A Spaniard in the Works, agpada a koleksion dagiti awan serserbina a sinurat ken linia a drowing. Nangrugi iti "All You Need Is Love", dagiti kantana ket inampon a kas kanta babaen ti kontra-gubat a tignay ken ti dakdakkel a kontrakultura idi 1960s. Idi 1969, isu ket nangrugi ti Plastic Ono Band a kaduana ti maikadua nga asawana, ti multimedia nga artista a ni Yoko Ono, ket nangangay ti dua a lawas a kontra-gubat a demonstrasion a Bed-ins para iti Kappia, ken pimmanaw iti Beatles tapno mangrugi iti solo a karera.
Iti nagbaetan ti 1968 ken 1972, da Lennon ken Ono ket nagtitinnulongda kadagiti adu nga obra, a mairaman ti trilogia dagiti avant-garde nga album, sumagmamano pay a pelikula, ti solo a debutna a John Lennon/Plastic Ono Band, ken dagiti internasional a top-10 a singles a "Give Peace a Chance", . "Instant Karma!", "Imagine" ken "Naragsak a Paskua (Nalpasen ti Gubat)". Idi immakar idiay Siudad ti Nueva York idi 1971, ti panangbabalawna iti Gubat ti Bietnam ket nagresulta iti tallo a tawen a panangpadas ti administrasion ni Nixon a mangideporta. Nagsina da Lennon ken Ono manipud idi 1973 aginggana idi 1975, a bayat daytoy ket nangpataud ti album ni Harry Nilsson a Pussy Cats. Isu ket addaan pay idi kadagiti chart-topping a panagtitinnulong kenni Elton John ("Aniaman a Magun-odka babaen ti Rabii") ken David Bowie ("Fame"). Kalpasan ti lima a tawen a panagsardengna, nagsubli ni Lennon iti musika idi 1980 babaen ti panagtitinnulong ni Ono a Double Fantasy. Isu ket pinatay babaen ti maysa a managayat ti Beatles, ni Mark David Chapman, tallo a lawas kalpasan ti pannakairuar ti album.
Kas maysa a performer, mannurat wenno kaduana a mannurat, ni Lennon ket addaan idi kadagiti 25 a numero-uno a singles iti Billboard Hot 100 a tsart. Ti Double Fantasy, ti nalatak nga albumna, ket nangabak ti 1981 a Gunguna ti Grammy para iti Album ti Tawen. Idi 1982, nangabak ni Lennon iti Brit Award para iti Naisangsangayan a Kontribusion iti Musika. Idi 2002, ni Lennon ket nabutos a maikawalo iti maysa a surbey ti pakasaritaan ti BBC kadagiti 100 a Kadakkelan a Briton. Ti Rolling Stone ket nangiranggo kaniana a kas maikalima a kadakkelan a kumakanta ken maika-38 a kadakkelan nga artista iti amin a panawen. Isu ket naikabil iti Songwriters Hall of Fame (idi 1997) ken ti Rock and Roll Hall of Fame (namindua, a kas kameng ti Beatles idi 1988 ken kas maysa a solo nga artista idi 1994).