Austronesia

Cima ko Satimolan-Finacadan(誰是南島語系民族)

O Satimolan a Finacadan hananay I odengan o matenakay I riyariyaran a fanacadan imatini tona polong a kitakit,o polong no sowal nangra I ira ko 1300 ko kasasiromaroma. O katenakan nona sowal I itini I Taywan,Filiping,Malisiya,o sakawali I o Rapa Nui(復活節島) mingataay to Cili a kitakit, o saka’etip I tahayra to I lawac no Afulika oya Matakasukaro(馬達加斯嘉) hananay a kitakit,I skatimol I o Niucilan(紐西蘭),o ska’amis I o Hawai(夏威夷群島) ato Taywan(台灣), O sakakahaday ko katenak no cecay a finacadan itini tona mi’aroan no tamdaw a kitakit. Itini I taypak a sakowan o Olay hananay a niyaro’ no Tayal a finacadan ko saka’amisay a niyaro nona Satimolan a Finacadan. O kakahad no ni’aroan no Satimolan a Finacadan a pala I, ano nayaten nani kawali tala sa’etip ma’edengay makalalitosa ko cikyu,o polong a tamdaw I cisafaw to tosa ko ’ok ira ko lima patek(兩億五千萬人).

Satimolan-Finacadan(南島語系民族)

O Satimolan a Finacadan hananay I odengan o matenakay I riyariyaran a fanacadan imatini tona polong a kitakit,o polong no sowal nangra I ira ko 1300 ko kasasiromaroma. O katenakan nona sowal I itini I Taywan,Filiping,Malisiya,o sakawali I o Rapa Nui(復活節島) mingataay to Cili a kitakit, o saka’etip I tahayra to I lawac no Afulika oya Matakasukaro(馬達加斯嘉) hananay a kitakit,I skatimol I o Niucilan(紐西蘭),o ska’amis I o Hawai(夏威夷群島) ato Taywan(台灣), O sakakahaday ko katenak no cecay a finacadan itini tona mi’aroan no tamdaw a kitakit. Itini I taypak a sakowan o Olay hananay a niyaro’ no Tayal a finacadan ko saka’amisay a niyaro nona Satimolan a Finacadan. O kakahad no ni’aroan no Satimolan a Finacadan a pala I, ano nayaten nani kawali tala sa’etip ma’edengay makalalitosa ko cikyu,o polong a tamdaw I cisafaw to tosa ko ’ok ira ko lima patek(兩億五千萬人).

Taiwanese aborigines

O katenakan no sowal no Satimolan-Finacadan(南島語言的分布)

o polong no sowal I 1300 ko kasasiromaroma. Manengnengen to ita kona cicu, o hatiniay to ko kakahad no katenakan ato kaadihay no sowal I,awaay ho ko ikakaay itini I polong no kasakitakit. Ona sowal no Satimolan a Finacadan I toloay ko kasasilaloma’an ningra, o cecay I o Milanisiya, ocecay I o Mikolonisiya,o sakatolo I o Polonisiya.

Nani tini'ay i Taywan a misatapang a matenak(從台灣向外擴散)

o kafolawan a lalan no Austoronisya(Austronesia with hypothetical greatest expansion extent (Blench, 2009) 01)

O icowacoway to a mikingkyuway a singsi no tata’angay a pitilidan,o piketon nangra to sowal I o nani Taywan a talatimol ko katenak no tamdaw sanay, o larengawan no Satimolan a Finacadan ko Yuencumin no Taywan sanay to ko pawacay. Ano hatiray I ihakowaay a satapang a pasitimlo a matenak hokiya? O sowal I kinapitoay ko kasaliyaliyad a pasitimol sanay.

Pitoay ko kasaliyaliyad a katenakan: I hacowaay a satapang a matenak kona Satimolan a Finacadan hokiya a saan to kita. Saayaway I itiya I ayaw no 6000 a mihecaan a satapan nani Taywan a pasipapotal a matenak; 2. I ayaw no 5000 a mihecaan I tahira I Filipin 3. I ayaw no 5000 a mihecaan I tahira I Intonisiya 4. I ayaw no 4500 a mihecaan I, tahira I Milanisiya 5. I ayaw no 3200 a mihecaan I, tahira I Mikolonisiya 6. I ayaw no 800~700 a mihecaan I, tahira to I Hawai ato tada sawalian a kitakit o Fuhocietao hanaay a kitakit. 7.Iayaw to no 300 a mihecaan I, tainiay to I Niwcilan. Oninian I, o pitoay ko kasaliyaliyad a katenakan hananay to. Onini a cicu I  7, o lalan no katenakan no Satimolan a Finacadan.

Itini to a masahapinang i ayaw no 5000 a mihecaan maro’ay to ko Yuencumin itini i Taywan,ora as o Kaping ’i 400 ho a so’ot ko mihecaan na katayni’an ngra i Taywan. 0 pahiceraan no Kaping ’I itiniay aca ni sa’etip no Taywan caay ka paka’edef to Taywan, o Yuencumin sa I masongila’ to ko liomah ato niyaro'.

O kasalawinawina no sowal(語言的親屬關係)

O polong no Satimolan a Finacadan I cecaay ko lamit no sowal,nanitini tona tatapangan a sowal I, cicapa’ to tosa, o sakacecay I o sowal no Yuencumin, o saktosa I Malaypolinisiya a sowal.

O sowal no Yuencumin I cicapa’ ho to 42,nanitini tona Malaypolinisiya a sowal i cicapa’ ho to tosa , sahatini sa ko kasacapa’capa’ no sowal , ’edef santo I Satimolan a riyariyaran.

Cecayay ko tatapangan no sowal saan to kita, nikawrira,o roma a kitakit I, samanay ko nangra a pinengneng hokiya?

Patinako han nako ko Masyalu a kitakit. Icowaay kona Masyalu hananay a kitakit saan tokita, nengnengen kona cicu 9, o tatapangan nganra a sowal I nanitiniay I Taywan sanay. Malecaday o Satimolan a Finacadan a sowal sako pipatalahekal nganra. Mahapinag to ko pisakalimela no roma a kitakit to Satimolan a sowal, patinakohan i o pisa'osi tora cecay, tosa, tolo, sepat, lima, 'enem, pito, falo, siwa, tahira i mo'epet malecad, o pakayniay i tatirengan tora mata,tangila,ngoso' sanay i malecad.

Pato’or han nako to cecay a demak I 2015 a mihecaan,malakakeridan no Taywan a Cefang mikapot to Sakakaay a kayki no Tato’asan a kakeridan no Satimolan a Riyariyaran a kitakit,o pikayki no niyam, Ira ko tata’angay a sa’eli no midemakay tona kayki,ono niyah a sowal ko sapipakimad no kakridan sanay. Syasin 12

Onini ko sapikimad no mako,ona kawaliay I o Ikilis, ona I kawananay I ono ’Amis a sowal.(roparop sanay to).Omalecaday a sowal.

Itini to a mahapinang ko kalalitiliting no sowal no polong a Satimolan a Finacadan. Sa negnegen han ita ko malecaday a sowal.Itini tona Sakakaay a kayki no Tato’asan a kakeridan no Satimolan a Riyariyaran a kitakit i,ira ko 'atekakay a sa'eli no midemakay tona kayki,ona sa'eli i, o kakeridan no micamolay tona kayki a cefang no kalokitakit i, ono niyah a sowal ko sapikimad a pali'ayaw sanay, sa onini ko sapikimad no mako,ona kawaliay a tilid i, ono Ikilis, ona I kawananay i ono ’Amis a sowal.(kinapinapinaay to a miliyaw a patongal a mitilid sa roparop sanay to a ngengenen).Omalecaday a sowal patatili' hanaay a mitilid.

Sa negnegen han ita ko malecaday a sowal.Itini to a mahapinang ko kalalitiliting no sowal no polong a Satimolan a Finacadan.

o kasalawinawina ato Yincum no Taywan(與台灣原住民族的親屬關係)

kasalawinawina no lolang a kilang(構樹的親屬關係)

Caay ka o sowal aca ko malalitilitingay no Taywan ato Satimolan a Kitakit.Sakatosa a sasowalen no mako I, pakayni’ay to samaanay ko kasalawinawina no lolang a kilang hokiya.o tahapinangan to Taywan ato Satimolan a Finacadan,o malininaay cangra sanay a wacay.

O kalalitiliting no kasarocorocokan no lamit no ’ilang(DNA的親緣關係)

Itini I polong no Satimolan a Finacadan I, iraay ko MAORI a kasarocorocokan capa’ no paykin,onini ko pidodoan no mikakinkiway a miketon to sowal: ona polong no Satimolan a Finacadan I, o nanitiay I Taywan ko lalengawan nangra, o tatapangan a niyaro’ no Satimolan a Finacadan ko Taywan, sanay to ko piketon to sowal.