O Ilisin no 'Amis a tamdaw itini i Taywan, miilisin to mihecahecaan.Itiya ho kato'asan o hafay ko nipalomaan no 'Amis a tamdaw, orasaka, o herek no pihafayan ko kailisinan itiya ho, tahira to i satapangan no saka 19 sici mipaloma to to panay, ikor to sarocod sato misapanay ko 'orip no 'Amis a tamdaw, masawad to ko hafay, o herek tono pipanay ko kailisinan anini cowa to ko hafay. O paratoh no malitengay, itiya ho yo misahafay ho ko 'orip no 'Amis a tamdaw, maleon ko pihafayan a romi'ad, ma'acang a malikoda ko kaloniyaro', miaray to kawas no hafay to ka'adiahy a pafelian to hafay ato pidipot to finawlan awa ko masamaamaanay tona mihecaan, na o nian ko lalengatan no ilisin a demak.
O sakakaay a saka'orip kakaenen no 'Amis a tamdaw itiya ho o hafay o lamlao han ho a pangangan, o tipos han no roma a tamdaw, adihay ko kasasiromaroma no hafay o sowal no malitengay, o hafay hananay i, o tadacihapinangay i nipalomaan no tamdaw, o adihayay ko kawas a maro' a losay konini, sakalifotan haca ko pisahafay a tayal, matiya o tamdaw ira kono kawasan a mata, kawasan a tangila, kawasan a kacipinang, orasaka adihay ko kapaysinan, ano ca ka sinanot ko tayal tangsol a tahikeda to kapaysinan, wa cilafo to tatiihay. oninian ko palimoot no malitengay ano matayal i omah pinaon to sowal, o wayway aka ka 'apacangen, ano maliyang tonini wa tahikeda to paysin saan.[1] patinako han o sowal to "minokay" "pahanhan" "malepon" sanay a sowal, ato "ma'etot" "mipalo" o tadaka'osian no kawas no hafay koninian. ira ko cecay a ratoh no malitengay: iti:ya ho tala'ayaw ko pisahafay a tayal i omah, yo tatalaomah ko ina patolon han ni ina ko sakakaay a wawa: hatini adada ko safa iso, ano caka pakahadidi to adada a tomangic, "tangtang han..." ni ina a palimoot koya sakakaay a wawa. Naikoran no ina a talaomah, toor han to noya sakakaay wawa a mitangtang ko safa a mapatay. o so'elinay a sowal no ina i, "tangtang han ko nanom a paino' (paliloc/pangingoy)" o sanay, nawhani, i kaliomahan to hafay tatiihay a pasowal to "nanom" ato "maiino' /mingingoy" sanay a sowal, ora to ko saka ira no matiniay a kakeseman a demak.[2]
Itiya ho misahafay (misalamelo) adihay ko tayal, cecay miheca kinacecayay ko pisahafayan, nani satapang tahira i pisahafayan, miparo i 'ariri ira ko siwa a tatayalen: Mi'adop: i'ayaw no pipalomaan to hafay to mo'etep ano eca cisafaw to lima a romi'ad, mi'adop ko masakapotay no niyaro', ta mapalemed ko aniniay mihecaan a hafay saan.
O Yincomin hananay i Taywan, 'alomanay a finacadan, safaw enem to ko kasafinacadan itini i Taywan,
Lofang ato kakita'an (老番與頭目錄)
O kahemekan no 'Amis a tamdaw koni a romi'ad, O kapolongan a demak no niyaro', tona pisetekan a romi'ad i, masa'opo a ma^min ko kasaselal, mikapot ko kakitaan a masaowal to samaanen ko tayal, mitahidang ko selal ato kalas, o mamipasifana' to kararem no selal no niyaro' to hademak to ilisin. Kinacecay aca to cecay a miheca a midemak tonini a ilisin hananay. O todong no satapangan no mihecaan no 'Amis konini a demak, ono maomahay pinangan/pilitodan a romi'ad.
O rayray no tayal i pisahafayan ira ko pinapina a riyad: [3]
Mi'adop (狩獵祭) : I'ayaw no pipalomaan to hafay to latek mo'etep latek lima safaw ko romi'ad, talalotok ko masakapotay kapah o niyaro' mi'adop, to pipatala to kacihafay.
Matongdaw (準備祭) : o kaloloma' no niyaro' mi'emin a komaen to niterekan a foting, tatiih a ci'osaw, maherek a komaen oya pitelian to foting a dafong songila'en a misawsaw ta caay ka kakali'ang ato kawas no hafay.
Paferaang (播種祭) : o pipalomaan to hafay a romi'ad misalisin to kawas no hafay Cilohafayaw, minanay to pipalemed ningra manga'ay ko romi'ad eca ka kedal eca ka fodo' makapah ko lengaw no hafay.
Mikolas (除草祭) : oya nifolesakan a sapaloma molengaw sato i, kolasen ko maditekay ta tata'ang ko lengaw, mikolas heca to semot ta caay ka pi'eco to hafay, o kalloloma' ma'acang a paca'edong to fa'elohay riko' to wawa, todongay o sakalahad no hafay.
Mitapoh (驅蟲祭): cowa ko niketonan ko romi'ad konini, ano ira ko fao no hafay itiyaay a midemak tonini a mitapoh.
Pakacidal (乞晴祭) : cowa ko niketonan ko romi'ad konini, ano mararid ko 'orad itiyaay a midemak tona Pakacidal.
I tokayay a kiloma'an, o Lisicang ko maro'ay i kafekangMilikoc (收割祭) : i'ayaw no misahafayan a romi'ad o polong no niyaro' misaliway a komaen to foting, oya dafong to pipatelian to foting songila'en a misawsaw.
Mihafay (始割祭) : i pihafayan a romi'ad toya papacem midemak tonini a lisin.
Minaang (入倉祭) : oya mihafayan a hafay mitatingan i pangpangan a mipawali, ma'icang to i, i'ayaw no piparo i 'ariri midemak tona minaang lisin.[4]
Anini sato i misatokayay a 'Amis a tamdaw a kiloma'an o lisecang no syaku(社區理事長) ko i fafa'eday a maro', i la'enoay ko kakaita'an a maro', cowa to katatodong i pinangan no 'Amis a tamdaw koni a demak, awaay to koya mingodoay a faloco' to i kakaay a kapot(selal).
Masowal to i ka'ayaw ko lalengatan no ilisin itiraay i pasahafayan ho mihecahecaan a misatapang midemak to ilisin, o tadamaanay a demak itini i kaloniyaro' no 'Amis a tamdaw, o rayray no ilisin nani satapangan tahira i pileponan o Mi'adop, Matongdaw, Paferaang, Mikolas , Mitapoh, Milikoc Mihafay , saikoray to i o Minaang a lisin.itiya ho o kailisinan cisafaway to mo'etep ko romi'ad, oroma a niyaro masafoladay ko kailisinan, o pangangan tona ilisin hananay i, masasiromaromaay ko kaloniyaro', cowa ka lecad, o tayal i ilisinan cowa ka lalen ira kono niyaro' a demak ato pangangan, nikawrira malecad ko pita'ong to kawas no hafay ato to'as,itini i sawalian a kaloniyaro' a pangangan o matiniay:[5][6]
Ilisin : o maalaay itini i sawalian a niyaro' ko nini a ngangan no lisin,o nani itiyay ho i kapisahafayan a miheca iraay to konini a pangangan no 'Amis a tamdaw, iro matini o matenakay a sowal itini i pasawalian no Taywan, i cowacowa to a niyaro' o ninian ko ngangan no lisin, itini i misatokayay oninian ko pangangan, matiya o kapolongan a ngangan konini.
Kiloma'an : ono Falangaw a pangangan konini, o tatodong nonini i, itini i kaherekan to mipanayay a tayal , pahanhan ho to polong a tayal no liomah ato no laloma'an sacecay sa ko faloco' a miaray to kawas no panay ato to'as, yo sanay ko tatodong nona kiloma'an hananay, ano masacecay ko faloco' mingodo to to'as fangcal ko liomah, cowa ka comaan ko tatirengan, cowa ka cotiih ko niyaro' yo sanay konini.
Malalikid : o sowal no itiniray i ka'ami'amisan a 'Amis a niyaro' konini, o todongay o ilisin, kiloma'an sanay konini a sowal.ano roma o " lalikid " hananay a somowal malecad ko tatodong nona tilid.o nani " malalikilikid " ano sa i, makakayakayat a masakero sanany konini a tatodong, matiyaay o "malikoda " sanay.
Malikoda : o tatodong nonini i,o makakayakayat a masakero sanay a sowal no itiniay i pasawalian a niyaro', itini i ilisinan cay ka ca kaira ko malakayakayatay a sakero no polong no niyaro' itini tona kasakeroan i pakayatay ko mama no kapah ano ca o kakita'an to kaying ato kapah a masakero, ano ifaloco'ay koni kayatan o mamalangohah, to ikor to i mamalalamod no tireng.
Cukimisay : ono kadipongan ho a panganan konini to sowal no Dipon to "月見祭 ", nawhani, itini i kailisinay matatodongay to kacanlalan no folad , itini a masakero ko matatodongay saan, o maalay a sowal itini i Kalingko kowa a niyaro', matiya o " 中秋節 " han no Kuwaping a tamdaw.
Siwkakusay : o kailisanan no 'Amis a tamdaw itiraay ko kalahecian to a mipanay, pahanhan ho a maomah ato tayal no loma', orasaka o " 收穫祭 " sano Dipon, o maalay itini i sawalian a niyaro' konini a ngangan.[7]
Kinacecay aca to cecay a miheca a midemak tonini ilisin hananay, O todong no satapangan no mihecaan no 'Amis, o todong no pilitodan to kakaenen no maomahay.
mica'edong to makapahay a riko ko polong mikapotay toni ilisin a finawlan, o mipatal a ma^min to losid a malikoda, o sasana'en kono fa'inayan a losid ato no fafahiyan a losid.
